Ghen Aamolen Beek

Vastleggen in volledig scherm 8-7-2016 093037

Ghen Aamolen

Naam: Ghen Aamolen (1296)
Type: Onderslag watermolen
Beek: Aabeek
Adres:  Genattestraat 39 Beek – Bree.
Route: De molen ligt niet aan een fietsroutenetwerk


Voorzieningen:
Molenaar: geen
Bezoekmogelijkheden: Op telefonische afspraak

Telefoon: Driesen Johan: GSM 049 4065205

Geschiedenis:

Graanwatermolen van het onderslagtype op de Abeek. Deze molen was waarschijnlijk oorspronkelijk één van de eigendommen van het Sint-Bartholomeuskapittel van Luik, behorend bij de schenking van gravin Ermengardis; hij kwam later in het bezit van de graven van Loon en was één van de twee banmolens van Bree.


De molen werd voor het eerst vermeld in 1296 maar bestond al veel eerder, want een document uit 1078 maakt gewag van een verdeling waarbij de pachters ten zuiden van de Boneputterbeek hun graan op de Pollismolen moesten malen, de -zuidelijker gelegen- banmolen van het kapittel van de Sint-Bartolomeüskerk te Luik.Niettemin dwong de Graaf ook de boeren uit het gebied van de Pollismolen regelmatig om hun graan op de Ghen-Aamolen te laten malen. Pas in 1316 werd het geschil opgelost.

In 1710 brandde de molen af, waarschijnlijk door brandstichting, maar ze werd herbouwd. In 1882 werd een stenen molenhuis opgericht dat in 1912 nog werd verbouwd.Ze heeft een metalen rad.

Het huidige molenhuis dateert uit 1882 en 1912, en vervangt een ouder, houten gebouw van 1710; in die periode was J. Janssen eigenaar; de molen werd in dat jaar heropgebouwd na een brand. In 1845 was de weduwe Schoolmeesters eigenaar. Van de overige gebouwen dateert alleen het ten noordoosten van het erf gelegen dienstgebouw uit dezelfde periode als het molenhuis; de overige gebouwen zijn sterk verbouwd of recent.

Beschrijving monument:

De molen is een diephuis (nok loodrecht op Abeek) van vier traveeën in de zijgevel, en één bouwlaag onder zadeldak (Vlaamse pannen) met schild aan de voorgevel en wolfseind aan de achtergevel; de gevel aan de zijde van de beek is gecementeerd. Muizentandfries onder de dakrand der zijgevels. Twee smeedijzeren muurankers met krullen in de gevel aan de beek.


De voorgevel is van hout, beschermd door een overhangend dakschild. Onder deze dakrand, een houten plaat met geschilderd opschrift, afkomstig van de oude molen: ANNO 1710: BEN IK GESCHAND/ DOOR EEN VAGEBOND AFGEBRAND/ WEDEROM HERSTELT IN GODS HAND/ DOOR JAN JANSSEN.

Gewijzigde muuropeningen in de linkerzijgevel; drie rechthoekige; vensters in de achtergevel. De rechterzijgevel is ingebouwd door een volledig vernieuwd stalgedeelte.

De molen is een nog maalvaardige onderslagmolen, met intact bewaard molenwerk; metalen molenrad; betonnen sluiswerk. Het dienstgebouw omvat een stal en de dwarsschuur. Bakstenen gebouw onder zadeldak (mechanische pannen). Smeedijzeren muurankers met krullen. Gewijzigde muuropeningen

Tegenwoordig is de molen nog steeds maalvaardig, maar ze is nog zelden in bedrijf. De molen, onderdeel van een indrukwekkend ensemble van gebouwen, verkeert in slechte staat. Restauratie is urgent om te verhinderen dat dit bijzondere geheel verloren gaat.